De Baard van Koning Winter
De Baard van Koning Winter, zo wordt ijshaar ook wel genoemd. Niet zo verwonderlijk als je ijshaar van dichtbij bekijkt. Het lijkt inderdaad net spierwit haar zoals de baard van Koning Winter die alleen heeft. Of Sinterklaas of de Kerstman. In feite is ijshaar het resultaat van de combinatie van lichte vorst en een schimmel in dood hout.
De urine van een schimmel
In het dode (beuken)hout leeft een microscopisch kleine schimmel. Dit schimmeltje scheidt vocht uit bij de stofwisseling. Dit vocht, zeg maar de urine van de schimmel, wordt door minuscule poriën in het hout geperst en komt zo in de buitenlucht. Nu komt het op de juiste temperatuur en de juiste luchtvochtigheid aan dat ijshaar doet vormen. De buitentemperatuur moet laag genoeg zijn dat het vocht bevriest. Het mag daarentegen niet te laag zijn waardoor de stofwisseling stil komt te liggen. Tot slot moet de luchtvochtigheid aan de hoge kant zijn voor de nodige condensvorming. Eenmaal hieraan voldaan, ontstaan flinterdunne ijsdraden die lijken op de haren van …. de baard van Koning Winter.
Tissues in het bos
Wil je ijshaar vinden om te fotograferen, dan is de kans in een (oud) beukenbos groot. Vooral als er op de bosbodem veel afgevallen dood beukenhout ligt. Als er ijshaar is, dan is dit nauwelijks over het hoofd te zien. De spierwitte vormsels zijn namelijk goed te onderscheiden op de donkere ondergrond van het bos. De eerste maal dat ik dit zag dacht ik dat er her en der witte tissues lagen.
Enkele persoonlijke fotografie tips
- Om ijshaar te kunnen fotograferen moet je ’s morgens al vroeg in het bos zijn. De vorming van ijshaar vindt nu eenmaal plaats wanneer het nog licht vriest. Zodra de temperatuur stijgt zal het ijshaar ook snel smelten.
- Op het vroege tijdstip zal er nog weinig licht zijn en dus ook weinig kleur. Fotografeer daarom het ijshaar van een zo laag mogelijk standpunt. Hierdoor vergroot je de kans dat je een lichtere en meer gekleurde achtergrond in beeld hebt.
- Je kunt ook gebruik maken van het indirecte licht uit een zaklamp of van je mobiele telefoon.
- Door het ijshaar van heel dichtbij te fotograferen kun je de structuren fraai in beeld brengen. Het gebruik van een macrolens is hierbij wel aan te bevelen.
- Het ijshaar is uiterst breekbaar dus wees voorzichtig als je het van heel dichtbij wilt fotograferen.
